1/ÉP XUNG VÀ LLC CÓ LIÊN QUAN GÌ? 

Ép xung (overclocking) là quá trình tăng tốc độ hoạt động của các thành phần máy tính như CPU, RAM và VGA, vượt qua tốc độ mặc định do nhà sản xuất quy định. Ví dụ, CPU i7 7700K có tốc độ xung nhịp mặc định là 4.2 GHz, nhưng thông qua ép xung, bạn có thể tăng tốc độ lên 5.1 GHz hoặc cao hơn, sử dụng tản nhiệt khí hiệu quả.
Tuy nhiên, khi ép xung, cần lưu ý rằng có một số rủi ro đi kèm. Việc tăng tốc độ làm tăng nhiệt độ hoạt động của các thành phần, và nếu không có hệ thống làm mát hiệu quả, nó có thể dẫn đến quá nhiệt và gây hỏng hóc. Ngoài ra, ép xung có thể làm tăng tiêu thụ điện năng và có thể gây ổn định không đúng cho hệ thống.
Việc ép xung thường được thực hiện bởi những người dùng có kiến thức kỹ thuật sâu về phần cứng máy tính và có kiến thức về quản lý nhiệt. Nếu bạn quan tâm đến việc ép xung, hãy làm nghiên cứu kỹ và tuân thủ các hướng dẫn cụ thể từ nhà sản xuất và cộng đồng công nghệ.

Phương pháp ép xung (overclocking) đã có những điểm tương đồng cơ bản từ thời sơ khai cho đến hiện đại, chỉ có một số thay đổi dựa trên sự khác biệt của từng kiến trúc vi xử lý. Ngày nay, tính năng Turbo Boost hoặc các profile ép xung có sẵn hoặc nút điều chỉnh OC như của MSI đều được áp dụng để tăng hiệu suất xử lý. Tuy nhiên, thời xưa, một số dòng vi xử lý 386 đã có tính năng Turbo Boost để tăng tốc độ xử lý.
Nhà sản xuất bo mạch chủ luôn đảm bảo cung cấp hiệu suất tối đa và hỗ trợ cho việc ép xung, đó là một yếu tố quan trọng. Một trong những yếu tố giúp đạt được khả năng ép xung cao là Load-Line Calibration (LLC). LLC đã trở thành thuật ngữ phổ biến và người dùng có thể đã nghe nói về nó nhiều lần. Tuy vậy, bạn có hiểu rõ về LLC và cách tận dụng lợi ích từ nó? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích về LLC và cung cấp kiến thức cơ bản để tối ưu hiệu suất hệ thống, dựa trên bất kỳ bo mạch chủ AMD/Intel nào hỗ trợ tính năng này. Đồng thời, tôi sẽ trình bày tại sao LLC là một tính năng quan trọng khi tìm kiếm các cài đặt ép xung ổn định cho hệ thống trong quá trình sử dụng hàng ngày.

2/ TẠI SAO LLC LẠI CẦN THIẾT? 

Khi tham gia vào việc ép xung hoặc khi mới bắt đầu tìm hiểu về ép xung, người dùng sẽ phải đối mặt với một hiện tượng khá khó chịu được gọi là 'Vdroop' hoặc 'Vdrop'. Vdroop là hiện tượng giảm nhẹ điện áp CPU khi hệ thống đang hoạt động dưới tải. Điều này dẫn đến việc hệ thống không thể duy trì được mức điện áp vCore hoàn hảo và cần thiết để đảm bảo ổn định cho các cài đặt ép xung. Khi điện áp CPU giảm dưới tải, điều này thường gây ra các sự cố như màn hình xanh (BSOD). Điều này trở nên đặc biệt khó chịu khi chúng ta muốn hệ thống chạy ổn định 24/7 khi ép xung, và Vdroop thường là một nguyên nhân gây phiền toái cho người dùng khi ép xung.
Để minh họa tác động xấu từ Vdroop, hãy giả sử rằng chúng ta đặt điện áp vCore của CPU ở mức 1.3V để đạt được mức ép xung ổn định là 5GHz. Khi CPU không tải, mức điện áp 1.3V này được cấp cho CPU một cách hoàn hảo. Tuy nhiên, khi chúng ta thử nghiệm độ ổn định bằng cách sử dụng phần mềm như Prime95 (có thể có hoặc không có AVX) và đặt tải 100% cho CPU, điện áp này sẽ giảm xuống còn 1.27V (hoặc thấp hơn trong một số trường hợp), và điều này làm cho hệ thống của chúng ta trở nên không ổn định. Khi đó, chúng ta buộc phải tăng thêm điện áp để bù đắp cho sự thiếu hụt này, dẫn đến vi xử lý tiêu thụ nhiều điện hơn, phát nhiệt cao hơn và không ổn định hơn.
Ngoài ra, khi chúng ta ép xung bằng cách tăng hệ số nhân CPU, dung sai giảm điện áp nhỏ hơn được cho phép, vì điện áp tăng tỷ lệ thuận với tốc độ xung nhịp CPU, làm cho việc đẩy giới hạn trở nên khó khăn hơn.
Vì vậy, Load-Line Calibration (LLC) đã được giới thiệu để giải quyết vấn đề Vdroop. LLC là tính năng cho phép áp dụng mức điện áp bổ sung cho CPU khi cần thiết để đảm bảo vCore ổn định hơn khi hệ thống đang chịu tải (gần nhất với mức vCore được đặt thủ công) và giảm thiểu khoảng cách giữa điện áp CPU khi không đầy tải và khi đầy tải. Vì vậy, LLC là một thiết lập quan trọng khi tìm kiếm khả năng ép xung CPU hoàn hảo trong suốt 24/7. Tuy nhiên, trước khi bạn kích hoạt LLC trong BIOS của hệ thống của mình, có một số điều bạn cần biết.

3/ CÁC CẤP ĐỘ KHÁC NHAU CỦA LLC

Vì thiết kế sức mạnh của mỗi bo mạch chủ là khác nhau, điều này gây khó khăn cho việc tạo 1 cài phù hợp để khớp với mức vCore được tạo. Chẳng hạn, ở dòng bo mạch chủ cấp thâp với thiết kế VRM cơ bản sẽ rất khó để triển khai được điều này. Mặt khác, LLC trên bo mạch chủ cao cấp có thể dẫn đến các hành vi không mong muốn như quá tải trên các vi xử lý khi hoạt động ít tải hơn. Vì mỗi cấu hình bo mạch chủ và CPU có thể phản ứng khác nhau với LLC, thật khó để thiết kế 1 cài đặt LLC được đặt tại chỗ, bao gồm tất cả các cấu hình. Đây là lý do tại sao các bạn sẽ thấy nhiều cài đặt trong BIOS khi xem LLC cho một số bo mạch chủ (0%, 25%, 50%, 75%, 100% hoặc Chế độ 1, Chế độ 2, v.v.).
Để cho thấy việc xử lý Vdroop dễ dàng như thế nào hiện nay, các bạn hãy nhìn vào thiết lập bên dưới, thiết lập này bao gồm một bo mạch chủ MSI Z370 GAMING PRO CARBON AC kết hợp với CPU Intel i7-8700K và đặt CPU Load-Line Calibration Control trong BIOS thành 'Chế độ 1', trong đó BIOS là thiết lập tích cực nhất. Mức vCore được thiết lập là 1.3v và ép xung CPU lên 4,8 GHz để kiểm tra độ ổn định 100%. Phần mềm thử nghiệm để tải nặng CPU là Prime95.
Kết quả như bên dưới, phần mềm CPU báo 1.304v vCore khi tải, gần như là chính xác so với những gì mà chúng ta đã đặt tham số trong BIOS. Ngoài ra, mức vCore 1.304v cũng được áp dụng ở chế độ rảnh. Đây là kịch bản hoàn hảo cho bất kỳ người ép xung nào để đẩy hệ thống của họ và tối đa hóa sự ổn định của CPU khi làm như vậy. Đối với bo mạch chủ MSI Z370 GAMING PRO CARBON AC được sử dụng trong thử nghiệm trên, nó chỉ có một cài đặt cho LLC có tên là 'Chế độ 1'. Tuy nhiên, như đã đề cập trước đó, cũng có những sản phẩm cao cấp khác có nhiều cài đặt LLC để lựa chọn. Vì vậy, cài đặt nào chúng ta cần để đạt được 100% điện áp giống như thiết lập?

4/NHỮNG LƯU Ý KHI ÉP XUNG & CÀI ĐẶT LLC

Khi ép xung, việc tìm cài đặt phù hợp để kiểm soát hiệu ứng Vdroop và tránh quá tải CPU khi không hoạt động là quan trọng. Thông thường, cài đặt LLC ở mức 50% hoặc 75% là đủ. Những người chuyên về ép xung muốn đẩy giới hạn cao hơn có thể chọn cài đặt 100%, tuy nhiên, cần cân nhắc về việc sử dụng điện áp cao hơn và ảnh hưởng đến tuổi thọ CPU khi ép xung 24/7. LLC có thể giúp cải thiện hiệu suất ép xung, nhưng cần sử dụng cẩn thận, tương tự như việc tăng vCore cho CPU.
Tóm lại, việc tìm cài đặt LLC phù hợp là quan trọng để đảm bảo tính ổn định của quá trình ép xung trong mọi điều kiện. Tuy nhiên, cần lưu ý về việc sử dụng LLC cẩn thận và không ép xung CPU với tần số cao để sử dụng liên tục, vì điều này có thể làm giảm tuổi thọ của CPU. May mắn thay, hầu hết các bo mạch chủ trung và cao cấp hiện nay đều hỗ trợ LLC và có khả năng nâng cấp hiệu suất ép xung của CPU.